W ostatnich dwóch latach hasło „wellness” zadomowiło się na dobre zwłaszcza w branży kosmetycznej. Stało się równie modne jak wcześniej „spa” czy „retinol”. W tym bałaganie bieżących haseł i trendów łatwo zgubić prawdziwą istotę wellness.
Wellness jest światowym megatrendem, który preferuje zdrowy styl życia, poprzez wszystkie jego aspekty, w celu zachowania dobrego samopoczucia. Nie możemy tutaj mówić o “modzie na wellness”, gdyż moda cechuje się sezonowością i niestałością, a wellness, jako chęć zachowania zdrowia i pogody ducha, jest ponadczasowy. Pierwszy raz pojęcie wellness pojawiło się w 1959 roku, wprowadził je amerykański lekarz dr Halbert Dunn, podkreślając ogromną rolę zachowania równowagi pomiędzy ciałem a umysłem. Można kwestionować moment zakorzenienia się wellness w społeczeństwach zachodnich, jednak o tym, jak poważne jest to zjawisko, świadczy fakt, iż zainteresowała się nim Światowa Organizacja Zdrowia (World Health Organization – WHO), postrzegając zdrowie nie jako brak choroby, ale szereg czynników fizycznych, mentalnych i społecznych mających wpływ na nasze życie. Pojęciem wellness, zajmują się także uniwersytety, m. in. Uniwersytet w Buffallo, w stanie Nowy Jork, dla którego jest to proces poszukiwania właściwych narzędzi i sposobów ich wykorzystania, dla uczynienia siebie zdrowszym i szczęśliwszym człowiekiem.
Wellness jest wielowymiarowe, obejmuje elementy: duchowe, emocjonalne, intelektualne, fizyczne, kulturalne, społeczne, a także otoczenie i środowisko. Opiera się na uzyskaniu wewnętrznej harmonii, zdrowiu i well-being, dążeniu do rozwoju, pozytywnego odbierania świata, budowania trwałych wartości.
Dążenie do równowagi
Niestety w polskich publikacjach coraz częściej zaczyna się pojawiać słowo wellness w bardzo zawężonym znaczeniu. Zauważalne i niepokojące jest używanie wellness w kontekście Spa i po krótkim przedstawieniu tej filozofii, jako obejmującej aktywność fizyczną, zdrowe odżywianie i odpoczynek, autorzy zazwyczaj zaczynają pisać o korzyściach Spa. Pomijany jest bardzo ważny element wellness – rozwój duchowy i mentalny. A przecież wellness, opierając się na dążeniu do uzyskania stanu równowagi, mówi także o samorealizacji, o doskonaleniu siebie, o rozwoju umysłu. Nie możemy być w pełni szczęśliwi pomijając którykolwiek aspekt naszego życia.
Pamiętajmy także, że wellness nie jest dla wybranych. Nie musi kojarzyć się z luksusem, jak to się dzieje u naszych zachodnich sąsiadów. wellness, jako odnajdywanie harmonii między ciałem, duchem i umysłem, jest dostępne dla dosłownie każdego człowieka.
Cała prawda o wellness
„Wellness” towarzyszy nam już od ładnych paru lat, a nadal mamy problemy ze zrozumieniem jego istoty. Myślimy „wellness” patrząc na suplementy diety, na kosmetyki, na zabiegi mające na celu poprawę naszej urody. Żyć „wellness” bardziej kojarzy nam się z potrzebą posiadania pękatego portfela na te wszystkie udogodnienia i atrakcje salonów spa, wycieczki, farmakologiczne cuda sprzedawane na wszystkie ludzkie niedociągnięcia. A tu niespodzianka. Wellness nie na tym polega!
Najpierw zdrowie
Bardzo często zdrowie rozumiemy jako brak choroby. A tymczasem już ponad 50 lat temu Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) zdefiniowała zdrowie jako coś więcej niż brak schorzeń. Optymalne zdrowie obejmuje swoim zakresem wysoki poziom dobrego poczucia psychicznego, socjalnego, emocjonalnego, duchowego i fizycznego na miarę możliwości danej osoby. Musimy bowiem liczyć się z odziedziczonymi cechami i skłonnościami, a także – z indywidualnymi możliwościami swojego organizmu. Jak to się ma do wellness? Jak piszą autorzy książki „Fitness i wellness: kondycja sprawność, zdrowie”(Wydawnictwo Zysk i s-ka, Poznań 2007), wellness jest „pozytywnym elementem optymalnego zdrowia”. Eksperci zwracają tutaj uwagę na wysoką jakość życia, na dobre samopoczucie w wielu aspektach istnienia.
Cechy indywidualne
W naszej drodze do wellness musimy pamiętać o cechach indywidualnych jakie posiadamy. Każdy z nas ma zarówno zalety jak i wady, mocne i słabe strony, siłę i ograniczenia. Bywa że cierpimy na nieuleczalną chorobę, która ogranicza w jakiś sposób nasze działanie. To nie znaczy jednak, że nie możemy iść drogą wellness. Porównywanie siebie do innych ludzi może doprowadzić do obniżenia stanu naszego samopoczucia, narzucenia sobie wygórowanych oczekiwań, a także – frustracji związanej z niespełnionymi wymaganiami. Czy jest to potrzebne? Czy nie lepiej koncentrować się na własnych silnych stronach, rozwijać własne talenty?
Dobre samopoczucie
Jak już wiemy zdrowie i wellness mają charakter wielowymiarowy. Pisaliśmy o tym w artykule „Pięć wymiarów wellness”. Kluczowe jest nasze postrzeganie danego obszaru, eksperci twierdzą nawet, że jest ono ważniejsze od naszych rzeczywistych możliwości. Przykładowo - pozytywne nastawienie do pracy sprawia, że jesteśmy z niej bardziej usatysfakcjonowani, nawet jeżeli nie jest ona bardzo znacząca dla społeczeństwa, niż osoba, której praca ma ogromne znaczenie i szeroką odpowiedzialność (np. lekarz), a nie przykłada do swojej pracy większego znaczenia. To ludzie wewnętrznie spełnieni, sprawni, zadowoleni z życia, są szczęśliwi. I choć nie będziemy tutaj ukrywać, że stan konta, warunki mieszkaniowe i, nazwijmy to tak „roboczo”: obszar materialny życia, na który wiecznie w Polsce narzekamy, ma ogromne znaczenie, to jednak kluczowe jest nasze podejście do danej sytuacji, nasz sposób postrzegania. Czy nie czas już skończyć z narzekaniem, docenić to co posiadamy?
Styl życia
Pamiętajmy, że styl życia jaki codziennie wybieramy ma ogromne znaczenie. Będziemy o tym pisać za każdym razem: optymalna dieta, kondycja fizyczna i psychiczna, najbliższe otoczenie, dbanie o każdy wymiar wellness – powinno stać się naszym celem. Żadna nawet najlepsza tabletka, ani żaden nawet najlepszy zabieg w salonie piękności nie sprawi, że będziemy żyć wellness. To właśnie nasze codziennie wybory zbliżają nas albo oddalają od wellness: to czy pójdę na fitnes, czy będę oglądać telewizor; to czy na obiad zjem rybę i surówkę, czy hamburgera; to czy zrobię dziecku kanapkę do szkoły, czy dam kilka złotych na batonika, to czy pomogę znajomemu w potrzebie, czy będę udawać, że nie wiem o co chodzi, to czy zapalę papierosa, czy skupię się na ćwiczeniach oddechowych itd. Czas przyznać, że jeżeli chodzi o życie według wellness – nie ma szybkich rozwiązań. Codzienne mądre wybory, zdrowy styl życia i pozytywne postrzeganie – oto kluczowe elementy wellness.
| Wellness: Co to jest zdrowy styl życia? |
Co oczywiste, wellness jest nieodłącznie związany ze zdrowym stylem życia. Dobre samopoczucie osiągamy wtedy, gdy należycie dbamy o wszystkie obszary wellness. Co oznacza zdrowy styl życia? Choć często intuicyjnie wiemy co jest zdrowe, a co nie, to nie zawsze ma to przełożenie na podejmowane przez nas decyzje. Zatem jakie elementy zawiera zdrowy styl życia?
Polacy a zdrowy styl życia
Raport TNS OBOP przeprowadzony w 2008 roku, rzuca nieco światła na to, co sądzimy o zdrowym stylu życia. 31% ankietowanych twierdzi, że w ostatnich kilku latach zaczęło żyć zdrowiej. Jednak aż 54% żyje tak samo i odżywia się tak samo (55%). Co z tego, że 11% z nas rzuciło palenie, skoro 8% zaczęło palić, że 15% zaczęło uprawiać sport, skoro 11% - przestało. Tylko 22% Polaków bardziej dba o to, aby mieć mniej stresów w życiu prywatnym i zawodowym. ”Takich badanych, którzy żyją bardziej zdrowo jest jednak dwa razy więcej niż badanych, którzy żyją mniej zdrowo (31% względem 14%).Tak więc tendencja jest wyraźna, choć niezbyt silna – (we własnym przekonaniu) żyjemy zdrowiej.” - podaje raport. Troska o zdrowy styl życia idzie nie tylko w parze z wyższym wykształceniem ale przede wszystkim – z pełnym portfelem. Nie ma w tym nic dziwnego – dopiero dobra i bardzo dobra sytuacja majątkowa otwiera przed nami spektrum możliwości: prywatną opiekę medyczną, ekologiczną żywność, karnety bez ograniczeń w klubach fitness i inne droższe formy aktywności fizycznej i spędzania wolnego czasu.
Jak dbać o zdrowy styl życia?
Prowadzenie zdrowego stylu życia jest kluczowe dla dobrego zdrowia i samopoczucia. Opracowany przez grupę specjalistów z 350 organizacji ogólnokrajowych w Stanach Zjednoczonych, program „Healthy People 2010”, wymienia jedenaście elementów składających się na zdrowy styl życia. Wśród nich są m.in.: bycie świadomym konsumentem, uprawianie bezpiecznego seksu, ochrona środowiska, praktykowanie dobrych zwyczajów i niwelowanie złych, opanowanie zasad udzielania pierwszej pomocy.
Do najważniejszych elementów zdrowego stylu życia uznaje się:
- regularną aktywność fizyczną
- zdrowe odżywianie się
- kontrolowanie poziomu stresu
Dwa pierwsze elementy, niestety często świadomie pomijamy w codziennie podejmowanych decyzjach. A to właście te codzienne, drobne decyzje mają niebagatelny wpływ na ogólny poziom zdrowia (o czym pisałam w artykule: Pierwszy krok po zdrowie). Nie bagatelizujmy jednakże ostatniego czynnika – wszak w dzisiejszych czasach stres jest odpowiedzialny za popadanie w nałogi (papierosy, alkohol), obniżenie odporności i szereg współczesnych chorób. Ponad sto lat temu główną przyczyną zgonów było zapalenie płuc i gruźlica, obecnie, według raportu Anity Gębskiej-Kuczerowskaiej oraz Marii Miller z Zakładu Epidemiologii i Promocji Zdrowia z 2009 roku* około 70-80% zgonów jest spowodowanych chorobami cywilizacyjnymi: układu krążenia oraz nowotworami złośliwymi. Tymczasem już niewielkie zmiany w zakresie aktywności fizycznej i odżywianiu się mogą obniżyć liczbę przedwczesnych zgonów o ponad 400 tysięcy przypadków rocznie**.
Warto zatem sprawdzić jak dbamy o własny zdrowy styl życia i niezwłocznie wprowadzić zmiany na lepsze.
Bardzo często rozumiemy wellness jako, mówiąc najkrócej i najogólniej – zdrowy styl życia. Nie jest to błędne rozumowanie, o ile pod pojęciem „zdrowy styl życia” mieścimy więcej, niż jedynie „zdrowie”. Niejednokrotnie ograniczamy nasze zdrowie do funkcjonowania organizmu, czyli mówiąc wprost, o ile nie bierzemy nadmiaru tabletek, lekarza oglądamy raz, dwa razy w roku, a fizycznie czujemy się dobrze, możemy o sobie powiedzieć, że jesteśmy zdrowi. Według badań z CBOS z 2007 roku zachowanie dobrego zdrowia ceni sobie aż 59% Polaków, więcej warte jest dla nas jedynie szczęście rodzinne (76%). Te same badania pokazują, że 52% z nas uważa swój stan zdrowia za dobry.
Nie możemy jednak zapominać, że wellness to o wiele więcej niż zdrowie fizyczne, to wiele nakładających się na siebie obszarów, w których niezwykle istotna jest jakość życia. Istnieje pięć podstawowych obszarów wellness (fizyczny, intelektualny, emocjonalny, społeczny i duchowy), jednakże niektórzy eksperci wyróżniają ich więcej (także finansowy, medyczny, związany z pracą oraz związany ze środowiskiem). My zajmiemy się podstawowymi wymiarami wellness.
Obszar fizyczny wellness, to właśnie najczęściej przez nas rozumiany stan zdrowia fizycznego. To zdolność do skutecznego działania umożliwiającego nam wypełnianie codziennych obowiązków, efektywnego spędzania czasu wolnego. Na wellness fizyczny składa się dobra kondycja fizyczna i właściwe cechy motoryczne. Nie odkrywamy tutaj nic nowego – zaleganie codziennie na kilka godzin przed telewizorem zatem z całą pewnością nie jest wellness, nawet jeżeli oglądamy program dotyczący zdrowia!
Obszar intelektualny wellness wskazuje na ciągły rozwój, poszukiwanie informacji, zainteresowanie otoczeniem, światem, dzięki czemu poprawia się jakość życia. Eksperci używają tutaj takiego określenia jak „dobre samopoczucie intelektualne”.
Obszar emocjonalny wellness, to nic innego jak zdolność radzenia sobie w pozytywny sposób z problemami dnia codziennego, a także z własnymi emocjami. Optymistyczny realizm, konstruktywne podejście do przeszkód, kreatywność, słowem wszystko to, dzięki czemu określamy kogoś jako osobę szczęśliwą.
Obszar społeczny, czyli jakość naszych kontaktów z otoczeniem, z przyjaciółmi, sąsiadami, znajomymi w pracy. Ostatnie lata wraz z rozwojem technologii i internetu przyniosły przeniesienie kontaktów do sieci. Ma to swoje dobre i złe strony, niemniej jednak chcąc dbać o ten obszar wellness, musimy dbać o nasze relacje z innymi nie tylko te interaktywne.
Obszar duchowy to umiejętność budowania właściwego systemu wartości, stawiania sobie celów życiowych. Często wiara w siły wyższe (jakkolwiek je nazywamy) pomaga nam żyć bardziej wartościowo i mieć poczucie spełnienia.
Na wszystkie te wymiary wpływa jeszcze oczywiście otaczające nas środowisko. O tym jak poprawić jakość życia w poszczególnych wymiarach wellness będziecie mogli przeczytać już wkrótce.
Chcesz pomóc organizmowi zachować równowagę zajrzyj do Europejskiego Przewodnika po produktach
Chcesz pomóc organizmowi zachować równowagę zajrzyj do Europejskiego Przewodnika po produktach
